Al 90 jaar zweethanden: het rijexamen

Na vijf maanden rijles was het vandaag dan zover: rijexamen. Met zweethanden en een hoofd vol handige tips stapte ik vanochtend de auto in. Afgelopen vrijdag had ik tijdens een taxiritje de kans gegrepen om de chauffeur van dienst aan een kruisverhoor te onderwerpen. Had hij misschien als ervaringsdeskundige nog handige tips voor mijn rijexamen? Wees jezelf en probeer te ontspannen zei hij. Oftewel: ga gewoon een lekker een stukje rijden.

Al gauw vertelde de taxichauffeur over zijn eigen rijexamen, tientallen jaren geleden. Hij vergat op de rotonde waar nu het Prins Clausplein ligt zijn richtingaanwijzer aan te zetten. De hoeveelheid verkeer is daar in de afgelopen decennia enorm toegenomen. Op het Prins Clausplein is vandaag de dag geen rotonde meer te bekennen, en is nu het drukste knooppunt van Nederland. Het waren andere tijden. Genoeg reden om even de geschiedenis van het rijbewijs in te duiken. Hoe ging dat vroeger eigenlijk allemaal in zijn werk?

Automobile

Op 16 november 1895 stond er een opvallend bericht in de ‘s-Hertogenbossche Courant: “De heer Jos Bogaers alhier heeft zich naar men verneemt, een rijtuig aangeschaft dat met benzine gedreven wordt. Voor Tilburg is dat iets nog geheel nieuw en zal ongetwijfeld veel bekijks krijgen, wanneer het onze straten doorkruisen zal.” De 26-jarige Bogaers uit Tilburg was de allereerste autobezitter van Nederland. Een rijbewijs had hij nog niet nodig voor het besturen van deze “automobile”.

Het rijexamen werd namelijk pas in 1927 verplicht en kostte in die tijd 4 gulden. Er waren toen ongeveer 35.000 auto’s op de Nederlandse wegen te vinden. De middenstand kreeg langzaamaan meer geld te besteden en het aanschaffen van bijvoorbeeld het Model T van Ford kwam voor steeds meer mensen onder handbereik. Dit specifieke model was goed te betalen, omdat het aan de lopende band werd geproduceerd. Ook de wegen moesten op de schop, en in 1927 werd het Rijkswegenplan gepresenteerd. Een wegennetwerk speciaal voor gemotoriseerd, doorgaand verkeer.

Het rijexamen werd in de loop der jaren steeds strenger. Het theorie-examen dat eerst louter mondeling werd afgenomen, werd vanaf 1963 een schriftelijk examen. En in 1984 werden er dia’s (!) geïntroduceerd. De exameneisen kwamen steeds hoger te liggen. Wel logisch als je bedenkt dat er nu meer dan 8 miljoen auto’s op de Nederlandse wegen rijden. Het is overigens wel zo dat de exameneisen ook per land erg kunnen verschillen. Mijn oom uit Australië behaalde in de jaren zestig zijn rijbewijs door een rondje om het lokale politiebureau te rijden.

Geslaagd?

En dan nu de hamvraag: ben ik vanochtend geslaagd voor mijn rijexamen? Eerlijk gezegd: als ik het niet had gehaald was ik nu geen blog aan het typen. Ik ben geslaagd! Ondanks een potentieel ietwat gevaarlijke situatie met een vrachtwagen op de snelweg, ging het examen goed. Met dank aan mijn rij-instructrice Joëlle, mijn familie/vrienden voor de nodige ‘mental support’ en natuurlijk de taxichauffeur uit Delft. Wees jezelf en probeer te ontspannen: topadvies!

P.S. Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen. Deel ze hieronder!