Vervlogen geuren in het Mauritshuis

Op woensdag 9 juni 2021 was het eindelijk zover. Na meer dan een half jaar zonder museumbezoek stond ik, samen met mijn museumbuddy Liesbeth, bijna juichend voor het Mauritshuis in Den Haag. Het klinkt misschien wat melodramatisch, maar het bekijken van de schilderijen voelde toch een beetje als een weerzien met goede vrienden. Het bewonderen van de vaste collectie was echter niet het hoofddoel van onze missie. We kwamen voor de tentoonstelling Vervlogen – geuren in kleuren.

Gore eeuw

Het concept is even simpel als briljant: welke geuren zouden je tegemoet walmen als je de scenes op 17^e eeuwse Hollandse schilderijen niet alleen zou kunnen zien, maar ook zou kunnen ruiken? Nu vind ik de kracht van een museumbezoek sowieso al dat het een zintuigelijke ervaring is. Zeker als het museum gevestigd is in een historisch gebouw. De krakende vloeren en de ietwat muffe geur van oude dingen spreken tot de verbeelding, zeker bij kinderen.

De 17^e eeuw was een gore eeuw. Zo deden de huisvrouwen van Amsterdam de was in de grachten, die tevens dienst deden als afvalbak en wc. Gebrekkige medische kennis zorgde ervoor dat men ervan overtuigd was dat vieze en bedorven geuren konden leiden tot allerlei ziektes. De rijke dames en heren van de stad droegen dan ook vaak een geurbol aan een ketting om zich te beschermen tegen ziekteverwekkende stank.

Plastische details

De tentoonstellingszaal hangt vol met topstukken uit de ‘Gouden Eeuw’, met hier en daar een (coronaproof) geur-dispenser. Zo kun je ruiken aan een schone linnenkast, bleekvelden, ambergrijs (potvisbraaksel, zit tegenwoordig in Chanel N°5), mirre, specerijen uit de Oost, en uiteraard die gore gracht. Ik was blij verrast om één van mijn lievelingsschilderijen uit Museum Prinsenhof Delft te zien hangen. Tijdens mijn rondleidingen laat ik scholieren namelijk heerlijk griezelen bij plastische details over de Anatomische Les van Michiel en Pieter van Mierevelt.

Geur is, net zoals de waardering van kunst, een subjectieve ervaring. Zo vond mijn museumbuddy sommige geuren ontzettend stinken, terwijl ik het wel mee vond vallen. En andersom. De geur-dispensers gaven de schilderijen écht extra cachet, zorgden voor verdieping en wat mij betreft een completere historische ervaring. Het enige verbeterpuntje is dat de tentoonstellingsruimte van mij nog een stuk groter zou mogen zijn. Al met al is deze expo echt een aanrader, gaat dat zien!

De tentoonstelling Vervlogen – geuren in kleuren is te zien tot en met 29 augustus 2021. Vergeet niet een tijdslot te reserveren! Lukt het niet om het Mauritshuis te bezoeken? Bestel dan een digitale rondleiding, inclusief geurbox!